تفاوت آبرسان و مرطوبکننده در مراقبت از پوست
مرطوبکنندهها با ایجاد یک لایه محافظ روی سطح پوست، از خروج رطوبت جلوگیری کرده و پوست را نرمتر میسازند. در مقابل، آبرسانها رطوبت را از هوا یا از لایههای زیرین پوست جذب کرده و در سطح آن نگه میدارند. هر دو محصول هدفی مشابه دارند، اما سازوکار و اثرگذاری آنها متفاوت است.
ممکن است تصور کنید آبرسان فقط برای پوستهای خشک یا دهیدراته لازم است، در حالی که همانگونه که بدن برای شادابی به آب نیاز دارد، پوست نیز بدون توجه به نوع آن، به آبرسانی مستمر احتیاج دارد.
اما آبرسانی دقیقاً چیست؟ آیا همان مرطوبکنندگی است؟ وقتی انواع محصولات از روغن و کرم تا ژل و سرم وعده تأمین رطوبت میدهند، چگونه باید انتخاب کنیم که واقعاً مؤثر باشد؟
آبرسان در برابر مرطوبکننده: تفاوت علمی چیست؟
از نظر علمی، «مرطوبکننده» عنوانی کلی برای ترکیباتی است که در چند گروه اصلی قرار میگیرند:
- چربکنندهها (روغنها و چربیها)
- اسکوالن (روغن طبیعی)
- مرطوبکنندههای جاذب (Humectants)
- مواد انسدادگر (Occlusive)
اما در دنیای تبلیغات و محصولات آرایشی، استفاده از دو واژه آبرسان و مرطوبکننده تفاوت بازاری پیدا کرده است. برندها از این اصطلاحات برای بیان شیوه تأمین رطوبت پوست بهره میبرند.
آیا آب بهتنهایی پوست را مرطوب میکند؟
خیر، آب بهتنهایی عامل کافی برای حفظ رطوبت پوست نیست. در حقیقت، پس از شستشو و خروج از حمام، بخشی از چربی طبیعی پوست همراه با بخار آب از بین میرود. اگر بعد از شستشو از آبرسان یا مرطوبکننده استفاده نکنید، پوست خشکتر میشود.
بهطور فنی، ترکیبات انسدادگر مانند وازلین یا روغنهای معدنی اغلب در دسته مرطوبکنندهها قرار میگیرند و ترکیبات جاذب مانند گلیسیرین و هیالورونیک اسید آبرسان محسوب میشوند.
به گفته پری رومانوسکی، شیمیدان زیبایی: «مرطوبکنندهها بیشتر پایه روغنی دارند و موادی مانند وازلین، روغنهای معدنی و روغنهای گیاهی را شامل میشوند که با ایجاد لایهای محافظ روی پوست، از تبخیر آب جلوگیری کرده و سطح پوست را نرمتر میکنند. آبرسانها اما ترکیباتی مانند گلیسیرین یا اسید هیالورونیک هستند که رطوبت را از محیط یا از لایههای پوست جذب کرده و در آن نگه میدارند.»
به همین دلیل، شناخت تفاوت آنها اهمیت دارد، زیرا انتخاب نادرست میتواند سلامت پوست را بر هم بزند. هدف نهایی هر دو دستیابی به پوستی مرطوب و شاداب است، اما مسیر رسیدن به این هدف با توجه به نوع پوست متفاوت خواهد بود.
کدام مناسبتر است: آبرسان یا مرطوبکننده؟
دنیای محصولات مراقبت پوست بسیار متنوع است: از بالم و روغن تا سرم، کرم و ژل. اما واقعیت این است که بیشتر آنها ترکیبی از هر دو عملکرد را دارند.
رومانوسکی توضیح میدهد: «اکثر لوسیونها و کرمهای پوستی شامل ترکیبات جاذب و انسدادگر هستند، بنابراین همزمان آبرسانی و مرطوبکنندگی انجام میدهند. فرم محصول (ژل، کرم، روغن یا پماد) تنها بافت و احساس روی پوست را تغییر میدهد، نه تأثیر واقعی ترکیبات فعال را.»
برای انتخاب درست، همیشه به ترکیبات توجه کنید و با آزمون و خطا واکنش پوست خود را بسنجید. گاهی پوست تنها به آبرسان یا فقط به مرطوبکننده نیاز دارد. شناخت نیاز واقعی پوست، کلید دستیابی به رطوبت پایدار است.
اگر پوست خشک دارید
پوستهای خشک معمولاً در تمام طول سال دچار پوستهریزی یا زبری میشوند. در این نوع پوست، مشکل اصلی کمبود آب نیست بلکه ناتوانی پوست در نگهداشتن رطوبت است. در این حالت، باید از مرطوبکنندههای ضخیم و چرب استفاده کنید تا لایهای محافظ ایجاد کرده و از خروج آب جلوگیری کند. محصولات حاوی وازلین یا روغنهای گیاهی مانند جوجوبا، نارگیل یا شیباتر بسیار مناسباند.
اگر پوست شما بیش از حد خشک است، بهترین گزینه همان وازلین قدیمی است. ترکیبات جایگزین مانند شیباتر یا روغن کلزا نیز میتوانند مؤثر باشند، اما کارایی وازلین معمولاً بالاتر است.
- ترکیبات پیشنهادی: وازلین (Petrolatum)، روغنهای گیاهی و مغزی مانند جوجوبا و نارگیل
اگر پوست دهیدراته دارید
در پوست دهیدراته باید بهجای حفظ چربی، آب به لایههای پوست بازگردانده شود. استفاده از سرمهای آبرسان حاوی اسید هیالورونیک، آلوئهورا یا عسل میتواند میزان بالایی از رطوبت را به عمق پوست برساند. اسید هیالورونیک قادر است تا هزار برابر وزن خود آب جذب کند.
- ترکیبات پیشنهادی: هیالورونیک اسید، آلوئهورا، عسل
آبرسانی از درون
- روزانه به مقدار کافی آب بنوشید؛ مقدار پیشنهادی دستکم معادل نیمی از وزن بدن به اونس در روز است.
- غذاهای سرشار از آب مانند هندوانه، توتفرنگی و خیار را در رژیم خود بگنجانید تا پوست و بدن رطوبت کافی دریافت کنند.
اگر پوست چرب دارید
پوست چرب به معنی رطوبت کافی نیست. در واقع، کمآبی پوست میتواند ترشح چربی را بیشتر کند. در پوستهای چرب، سد محافظتی ضعیفتر است و از دست دادن آب موجب تولید چربی اضافی میشود.
بهترین راه، استفاده از آبرسان و مرطوبکنندههای سبک و بر پایه آب است. این محصولات منافذ را مسدود نمیکنند و ظاهری ماتتر به پوست میبخشند.
از کجا بدانیم محصول ما آبرسان است یا مرطوبکننده؟
در نهایت، پاسخ این پرسش که کدام بهتر است، معمولاً هردو است. بیشتر کرمها همزمان عملکرد آبرسان و مرطوبکننده دارند. اما اگر از ترکیبات جداگانه یا روتین چند مرحلهای استفاده میکنید، بهتر است ترتیب اعمال را بدانید.
جدول زیر به شما کمک میکند تفاوت میان ترکیبات آبرسان و مرطوبکننده را بهتر بشناسید:
- اسید هیالورونیک – آبرسان
- گلیسیرین – آبرسان
- آلوئهورا – آبرسان
- عسل – آبرسان
- روغنهای مغزی مانند نارگیل، بادام یا شاهدانه – مرطوبکننده
- شیباتر – مرطوبکننده
- روغنهای گیاهی نظیر اسکوالن، جوجوبا و گل رز – مرطوبکننده
- موسین حلزون – آبرسان
- روغن معدنی – مرطوبکننده
- لانولین – مرطوبکننده
- اسید لاکتیک – آبرسان
- اسید سیتریک – آبرسان
- سرامید – تقویتکننده سد پوستی (نه آبرسان و نه مرطوبکننده مستقیم)
ترکیب استفاده از هر دو محصول نتیجه بهتری دارد: ابتدا آبرسان حاوی ترکیباتی مانند اسید هیالورونیک را اعمال کنید، سپس با مرطوبکنندهای روغنی یا حاوی روغنهای گیاهی آن را روی پوست قفل کنید.
اگر به دنبال سادهسازی روتین هستید، ماسکهای صورت ترکیبی عالی هستند که در یک مرحله، آبرسانی و مرطوبکنندگی را همزمان انجام میدهند.
برای داشتن پوستی شاداب، پرآب و درخشان در تمام طول سال، پاسخ در تعادل میان هر دو عمل نهفته است. بهویژه در فصول سرد، تغذیه پوست با آبرسان و مرطوبکننده به طور همزمان بهترین نتیجه را در حفظ سلامت و جوانی پوست بهدست میدهد.
